Σεπτόν Πατριαρχικόν Μήνυμα ἐπί τῇ ἡμέρᾳ τῆς προσευχῆς ὑπέρ τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος (01/09/2005)
Ἀριθμ.Πρωτ. 847
+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ
ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ
ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
«Ἡ γῆ ἀγλώσσως βοᾷ στενάζουσα, τί με κακοῖς μιαίνετε πολλοῖς πάντες ἄνθρωποι;».
Τροπάριον θ´ ὠδῆς τοῦ σεισμοῦ τῆς κς´ Ὀκτωβρίου
Ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Μέ πολλήν παραστατικότητα ὁ ἱερός ὑμνογράφος Ἰωσήφ παρουσιάζει τήν γῆν στενάζουσαν καί διαμαρτυρομένην ἀφώνως διά τά πολλά κακά μέ τά ὁποῖα μιαίνομεν αὐτήν ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι. Καί ἄν τότε ᾐσθάνετο ὁ ἱερός ὑμνογράφος τήν ρύπανσιν τῆς γῆς ὑπό τῶν ἀνθρώπων ὡς μίασμα ἐπισῦρον τήν ὀργήν τοῦ Θεοῦ, πόσον περισσότερον σήμερον πρέπει ὅλοι νά συναισθανθῶμεν τήν τραγικῶς καταστρεπτικήν συμπεριφοράν μας ἔναντι τῆς δημιουργίας τοῦ Θεοῦ.
Ἀσφαλῶς ἡ γῆ ἐπλάσθη κατάλληλος διά τήν ἐν αὐτῇ κατοίκησιν τῶν ἀνθρώπων καί ἐτάχθη ὑπό τοῦ Θεοῦ εἰς ἐξυπηρέτησιν τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν. Οἱ ἄνθρωποι ὅμως δέν ἀντλοῦμεν ἐξ αὐτῆς ἐν μέτρῳ τά ἀναγκαῖα, ὥστε νά διατηρηθῇ ἡ παραγωγική αὐτῆς ἱκανότης, ἀλλά συμπεριφερόμεθα πρός αὐτήν φονικῶς. Ἀντλοῦμεν τόσα πολλά καί κατά τόσον βάναυσον τρόπον, ὥστε ἐξαντλοῦμεν τάς δυνατότητας αὐτῆς καί καταστρέφομεν τήν μελλοντικήν παραγωγήν. Ὁμοιάζομεν πρός αὐτούς οἱ ὁποῖοι ἀπό πλεονεξίαν πρός συγκέντρωσιν ξυλείας καταστρέφουν καί τό δένδρον καί τό δάσος καί οὕτω στεροῦν ἑαυτούς ἀπό τῆς δυνατότητος νά ἐσοδεύσουν εἰς τό μέλλον ἄλλην ξυλείαν. Εἶναι γνωστόν ἀπό τήν ἱστορίαν ὅτι εἰς πολλάς περιοχάς τῆς γῆς εἰς τάς ὁποίας ἀνεπτύχθη πολιτισμός ἐπηκολούθησεν ἡ ἐρημοποίησις.
Αὐτό τό φαινόμενον τῆς ἐρημοποιήσεως, τό ὁποῖον εἰς παλαιοτέρας ἐποχάς ἐξειλίσσετο βραδέως, εἰς τήν ἐποχήν μας ἐξελίσσεται ταχύτατα. Ὁλόκληροι περιοχαί πέριξ ρυπογόνων ἐργοστασίων καί βιομηχανικῶν ζωνῶν μέ τοξικάς ἐκπομπάς ἔχουν ἤδη νεκρωθῆ καί αἱ νεκρωμέναι ἐκτάσεις διαρκῶς διευρύνονται. Τεράστιαι ζῶναι ἔχουν ἀποψιλωθῆ διά νά παραδοθοῦν εἰς τήν καλλιέργειαν, διά δέ τῆς χρήσεως τοξικῶν ζιζανιοκτόνων ἔχει καταστραφῆ κάθε ἄλλη βλάστησις, πλήν τῆς ἐπιθυμητῆς καί καλλιεργουμένης. Τά μή διασπώμενα τοξικά φυτοφάρμακα εἰσέρχονται εἰς τό κύκλωμα τοῦ ὕδατος καί μολύνουν τάς πηγάς καί τούς ποταμούς μέ βαρείας συνεπείας διά τήν ὑγιείαν τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ πλεονεξία καί ἡ ἀδιαφορία διά τάς ἐπιπτώσεις τῶν χρησιμοποιουμένων μεθόδων καί ὑλικῶν ἐκδικεῖται. Ἐνῷ οἱ ἄνθρωποι ἐργαζόμεθα ἐντατικῶς διά νά αὐξήσωμεν τάς παραγωγικάς δυνατότητας τοῦ πλανήτου μας, ταυτοχρόνως καί ἀντιφατικῶς καταστρέφομεν αὐτάς. Οἱ ἀστροναῦται οἱ ὁποῖοι εἶδον προσφάτως συνολικῶς καί ἐξ ἀποστάσεως τήν γῆν κατά τήν πέριξ αὐτῆς κίνησίν των ἐπέστησαν εἰς ὅλην τήν ἀνθρωπότητα τήν προσοχήν της ἐπί τοῦ γεγονότος ὅτι τεράστιαι ἐπιφάνειαι αὐτῆς ἔχουν ἀποψιλωθῆ καί προετοιμάζουν μεγάλης ἐκτάσεως ἐρημοποιήσεις.
Ὁ προδιαληφθείς ἱερός ὑμνογράφος προσωποποιῶν τήν γῆν θέλει αὐτήν λέγουσαν πρός τόν ἄνθρωπον ὅτι ὁ Δεσπότης τῶν ἀνθρώπων καί Θεός φειδόμενος αὐτῶν μαστιγώνει αὐτήν. Διά τόν λόγον τοῦτον καί μή ὑποφέρουσα ἡ γῆ τό διά τά ἀνθρώπινα σφάλματα μαστίγιον κραυγάζει πρός τούς ἀνθρώπους: «Λάβετε αἴσθησιν καί ἐν μετανοίᾳ τόν Θεόν ἐξιλεώσασθε». Ἡ πρόσκλησις εἶναι λίαν ἐπίκαιρος. Πρέπει νά λάβωμεν αἴσθησιν τοῦ κινδύνου, νά συνειδητοποιήσωμεν τά αἴτια καί τάς εὐθύνας μας καί νά ἐξιλεώσωμεν τόν Θεόν, ὄχι διά λόγων καί μικρῶν θυσιῶν, ἀλλά διά γενναίων πράξεων καί μεγάλων θυσιῶν. Διότι θά ἰσχύσῃ καί ἐν προκειμένῳ ἡ ὑπόσχεσις τοῦ Κυρίου ὅτι θά λάβωμεν εἰς τό πολλαπλάσιον ὅσα θυσιάσομεν.
Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, ἔχουσα αἴσθησιν τῶν κινδύνων οἱ ὁποῖοι ἐπαπειλοῦν τήν γῆν καί τό πέριξ ἡμῶν φυσικόν περιβάλλον, τόσον ἀπό τάς φυσικάς συνεπείας τῶν ἀνθρωπίνων ἐνεργειῶν, ὅσον καί κυρίως ἀπό τάς ἠθικάς ἐπιπτώσεις τῶν ἀνθρωπίνων ἐγκλημάτων, καθιέρωσε τήν 1ην Σεπτεμβρίου ὡς ἡμέραν προσευχῆς διά τό περιβάλλον. Ἡ προσευχή ἐξιλεώνει τόν Θεόν, ἀλλ᾽ ἰσχύει ἐν προκειμένῳ καί τό τῶν ἀρχαίων «σύν Ἀθηνᾷ καί χεῖρα κίνει», ὅπερ ἁγιογραφικῶς ἐκφράζεται διά τῆς φράσεως «πολύ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη», εἰς τήν ὁποίαν τό βάρος πίπτει εἰς τό «ἐνεργουμένη», δηλαδή συνοδευομένη ἀπό ἀνάλογον ἐνέργειαν τοῦ ὑπέρ οὗ ἡ δέησις. Διότι δέν δικαιώνεται ὁ λέγων «Κύριε, Κύριε», ἀλλ᾽ ὁ ποιῶν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Καί ἐν προκειμένῳ εἶναι σαφές ὅτι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ διατήρησις τῆς ἀειφορίας τῶν φυσικῶν πόρων, ὁ σεβασμός πρός τήν φυσικήν δημιουργίαν τοῦ Θεοῦ καί πρός τάς μελλούσας γενεάς καί ἡ ἀναστροφή τῆς καταστρεπτικῆς συμπεριφορᾶς μας πρός τό χαρισθέν εἰς ἡμᾶς ὑπό τοῦ Θεοῦ καλόν λίαν φυσικόν περιβάλλον.
Αὐτοῦ ἡ χάρις καί τό ἄπειρον ἔλεος εἴησαν μετά πάντων ὑμῶν.
βε´ Σεπτεμβρίου α´
+ ὁ Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος
ἀγαπητός ἐν Χριστῷ ἀδελφός καί διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης
